Μεγάλου Σπηλαίου, μονή

Μεγάλου Σπηλαίου, μονή
Ανδρικό μοναστήρι στον νομό Αχαΐας, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Βρίσκεται κοντά στα Καλάβρυτα, στη δυτική γυμνή και κατακόρυφη πλαγιά του Χελμού και εξαρτάται από τη Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας. Το μοναστήρι, το οποίο είναι κολλημένο στο βράχο, περιβάλλεται από σπήλαιο από το οποίο πήρε και το όνομά του. Κατά την παράδοση, η μονή ιδρύθηκε τον 4o αι. μ.Χ. από τους Θεσσαλονικείς αδελφούς Συμεών και Θεόδωρο, οι οποίοι ανακάλυψαν το σπήλαιο και την εικόνα της Παναγίας με τη βοήθεια της νεαρής βοσκού Ευφροσύνης, η οποία σήμερα τιμάται ως αγία. Ωστόσο, οι πρώτες ιστορικές πληροφορίες που υπάρχουν για τη μονή ανάγονται στο τέλος του 13ου αι., όταν ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος B’ Παλαιολόγος (1282-1328) εξέδωσε ένα χρυσόβουλο που αναφέρεται στην αξιόλογη κτηματική περιουσία της μονής. Παρόμοια επίσημα έγγραφα υπέρ της μονής εξέδωσαν αργότερα και άλλοι αυτοκράτορες του Βυζαντίου, καθώς και οικουμενικοί πατριάρχες. Από τα κείμενα αυτά και από άλλες, πενιχρές, ιστορικές πηγές προκύπτει ότι με τα χρόνια, ιδίως κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, η μονή συγκέντρωσε εκατοντάδες μοναχούς και απέκτησε τόσο τεράστια κτηματική περιουσία όσο και μεγάλο αριθμό δουλοπάροικων. Αντίθετα, δεν αναφέρεται πουθενά ως κέντρο γραμμάτων ή τεχνών. Μετά τα Ορλωφικά (1770) η μονή λεηλατήθηκε από στίφη Αλβανών. Κατά την Ελληνική Επανάσταση ενίσχυσε τους αγωνιστές με τρόφιμα και πολεμοφόδια, ενώ περιέθαλψε πολλούς πρόσφυγες μετά την εισβολή του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Καταστράφηκε πολλές φορές από πυρκαγιά (1400, 1460, 1640, 1934), όμως τα ανθηρά οικονομικά της επέτρεπαν την ανοικοδόμηση μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Στις 14 Δεκεμβρίου 1943, κατά τη γνωστή επιδρομή τους στην περιοχή των Καλαβρύτων, οι Γερμανοί λεηλάτησαν και έκαψαν τη μονή, ενώ σκότωσαν τους μοναχούς και το υπηρετικό προσωπικό. Ξαναχτίστηκε αμέσως μετά τον πόλεμο, κατά τρόπο όμως που απέβλεπε κυρίως στην πρακτικότητα και στη στερεότητα του οικοδομήματος παρά στη διατήρηση του παλιότερου αρχιτεκτονικού ρυθμού. Το πιο γνωστό από τα κειμήλια της μονής είναι η κηρόχυτη και ανάγλυφη εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας, που αποδίδεται στον ευαγγελιστή Λουκά. Πρόκειται για έργο ανατολικής τεχνοτροπίας, του 11ου ή 12ου αι., προερχόμενο πιθανότατα από τη Συρία ή την Παλαιστίνη. Οι μορφές που εικονίζονται στο έργο αυτό είναι σήμερα δυσδιάκριτες, όχι μόνο εξαιτίας της παλαιότητας του και των αλλοιώσεων που έχουν επιφέρει οι καιρικές συνθήκες, αλλά και εξαιτίας των αλλεπάλληλων μεταλλικών επενδύσεων της εικόνας. Επίσης αξιόλογη είναι και μία άλλη εικόνα της Παναγίας 15ου αι., η οποία, όπως προκύπτει από την επιγραφή της, αφιερώθηκε στη μονή εις μνημόσυνον κάποιου νεαρού γόνου της οικογένειας των Παλαιολόγων.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • μοναστήρι ή μονή — Συγκρότημα κτιρίων διατεταγμένων γύρω από έναν ναό και προορισμένων να εξυπηρετήσουν τη διαμονή και τη διαβίωση των μοναχών. Τα μ. εμφανίζονται από τους πρώτους ήδη αιώνες του χριστιανισμού· αναφέρονται συγκεντρώσεις μοναχών, ασκητών ή αναχωρητών …   Dictionary of Greek

  • Συμεών — I Όνομα αγίων της Αν. Ορθόδοξης Εκκλησίας. 1. Γέρος Ισραηλίτης ο οποίος κατοικούσε στην Ιερουσαλήμ με την προσδοκία του Μεσσία. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς, ο οποίος τον αναφέρει, σημειώνει ότι «ην αυτώ κεχρηματισμέvov υπό του Πνεύματος του Αγίου μη… …   Dictionary of Greek

  • Αχαΐα — Ιστορική και γεωγραφική περιοχή της βορειοδυτικής Πελοποννήσου και διοικητική διαίρεση (νομός) με πρωτεύουσα την Πάτρα, έκταση 3.209 τ. χλμ. (791 πεδινά, 462 ημιορεινά και 1.956 ορεινά) και πληθυσμό 322.789 κάτ.. Ο νομός συνορεύει στα Α με τον… …   Dictionary of Greek

  • ευφροσύνη — I Μυθολογικό πρόσωπο. Μία από τις τρεις Χάριτες, αδελφή της Αγλαΐας και της Θάλειας, κόρη του Δία και της Ευρυνόμης ή Αυτονόης. Άλλη παράδοση την αναφέρει ως κόρη της Νύχτας και του Ερέβους. II Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας. 1. Ε. η… …   Dictionary of Greek

  • μεγαλόπολη — Ημιορεινή κωμόπολη (υψόμ. 430 μ., 5.114 κάτ.), του νομού Αρκαδίας. Αποτελεί έδρα του ομώνυμου δήμου. Χτισμένη κοντά στα ερείπια της ομώνυμης αρχαίας πόλης, η Μ. είναι η μεγαλύτερη κωμόπολη του νομού Αρκαδίας και μεταξύ 1961 και 1971 παρουσίασε τη …   Dictionary of Greek

  • Ανδρόνου, Μανουήλ — (17ος αι.). Ιερέας και αγιογράφος από το Ναύπλιο. Ζωγράφισε τις αγιογραφίες στη μονή του Μεγάλου Σπηλαίου στα Καλάβρυτα, το 1653. Μαρτυρία για το έργο αυτό αποτελεί η επιγραφή η οποία σώζεται πάνω από τη μεγάλη πύλη του νάρθηκα της μονής αυτής …   Dictionary of Greek

  • Οικονόμος, Κωνσταντίνος, ο εξ Oικονόμων — (Τσαρίτσανη 1780 – Αθήνα 1857). Λόγιος κληρικός, διαπρεπής ρήτορας και θεολόγος. Γιος λόγιου ιερέα, ο Ο. διδάχτηκε από τον πατέρα του όχι μόνο τα πρώτα γράμματα, αλλά και τα πρώτα στοιχεία της εκκλησιαστικής φιλολογίας και ρητορικής. Έτσι, όταν… …   Dictionary of Greek

  • κρήτη — I Νησί (8.331 τ. χλμ., 601.131 κάτ.) της νοτιοανατολικής Μεσογείου, σε απόσταση περίπου 100 χλμ. ΝΑ της Πελοποννήσου. Πρόκειται για το μεγαλύτερο σε έκταση νησί της Ελλάδας (δεύτερο είναι η Εύβοια με έκταση 3.658 τ. χλμ.), το πέμπτο της Μεσογείου …   Dictionary of Greek

  • Άγιον Όρος ή Άθως — Πολιτεία μοναχών (2.262 κάτ.) που άνθησε ιδιαίτερα στους βυζαντινούς χρόνους. Το Ά.Ό. είναι βουνό με άφθονα δάση (2.033 μ.), στη νότια άκρη της ανατολικής χερσονήσου της Χαλκιδικής, από το οποίο ονομάστηκε έτσι και η χερσόνησος (332,5 τ. χλμ.).… …   Dictionary of Greek

  • Ελλάδα - Τέχνη (Βυζάντιο) — Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΤΕΧΝΗ Για τους περισσότερους ανθρώπους το Βυζάντιο αντιπροσωπεύει ένα κράτος που επέζησε για σχεδόν 1.200 χρόνια και συνέβαλε σημαντικά στη διάδοση του χριστιανισμού και στη διαφύλαξη του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού πνεύματος. Για… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”